شهدای عملیات والفجر هشت - فاو

یاد و راه شهدای عملیات والفجرهشت را گرامی میداریم!

عملیات بزرگ والفجر هشت 20 بهمن سال 1364 با رمز "یا فاطمه الزهرا" در منطقه خسروآباد تا رأس البیشه با عبور از اروندرود آغاز شد. جهت پشتیبانی از این عملیات، به طور هم زمان عملیات محدودی نیز در منطقه ام‌‌الرصاص اجرا شد.

با شروع عملیات، غواص‌ها که از قبل به درون آن رفته و در نزدیکی سنگرهای دشمن کمین کرده بودند، تهاجم خود را برای شکستن خط دشمن و پاک‌سازی آن آغاز کردند و هم زمان، آتش پرحجم ادوات و توپخانه خودی روی ساحل جنوبی اروند اجرا شد و بلافاصله نیروهای موج دوم که داخل قایق‌ها - در نهرهای منتهی به اروند - منتظر بودند، به ساحل جنوبی اروند منتقل شده و به توسعه سرپل مبادرت ورزیدند.

پس از پاک‌سازی خط اول، می‌بایست به منظور مقابله با پاتک‌های دشمن و نیز تثبیت و تامین سرپل اولیه، دو حرکت عمده از سوی رزمندگان خودی انجام می‌شد: 1- دور زدن و محاصره شهر؛ 2- حضور در محور ساحلی واقع در جناح شمالی.

بر همین اساس، دو لشکر پرتوان سپاه پاسداران عملیات خود را با هدف پاک‌سازی و الحاق خط اول آغاز کردند و قبل از روشن شدن آسمان، پس از درهم شکستن مقاومت‌های ضعیف دشمن، یگان مأمور جهت تصرف شهر فاو، با حضور در مدخل ورودی شهر به محاصره آن پرداخت. در جنوب شهر نیز یکی دیگر از یگان‌ها با طی مسافت زیادی در عمق، خود را به خور عبدالله رساند و در نتیجه، این شهر از شمال و جنوب به محاصره درآمد.

در خصوص عملیات در منطقه ام‌الرصاص (محور پشتیبانی)؛ نیروهای خودی که تا صبح موفق شده بودند 80 درصد از جزیره ام‌الرصاص و نیز هدف تعیین شده در جزیره بوارین را تصرف کنند، به دلیل فشارهای دشمن - که تصور می‌کرد محور اصلی عملیات از این منطقه است - عقب‌نشینی کردند.

پس از محاصره شهر فاو و حضور پرقدرت نیروها در محور ساحلی و نیز دست‌یابی به خور عبدالله، پاک‌سازی منطقه رأس‌البیشه از باقی مانده نیروهای دشمن آغاز شد و در نتیجه، شهر و نیز نخلستان‌های شمال و جنوب آن به طور کامل پاک‌سازی شد. هم زمان با آن نیز چند یگان ضمن پیشروی تا دومین پایگاه موشکی، نیروهای موجود دشمن در این محور را منهدم کردند.

در نتیجه، تا پایان روز اول، رزمندگان خودی موفق شدند علاوه بر تصرف شهر فاو و پاک‌سازی کامل منطقه، در شمال شهر (محور ساحلی) حضور یابند و به این ترتیب اهداف مورد نظر در مراحل اول و دوم عملیات با موفقیت تامین شد.

با توجه به اهمیت محور ساحلی و حساسیت دشمن نسبت به آن، پس از گذشت 36 ساعت اولین پاتک عراق متوجه این سمت شد؛ لیکن موفقیتی در پی نداشت. همان گونه که قبلاً ذکر شد، دشمن که تصور می‌کرد محور اصلی عملیات از سمت ام‌الرصاص - به دلیل نزدیکی آن به بصره - است، بیشتر توجه‌اش را به این منطقه معطوف کرده بود؛ اما سرانجام پس از سه روز متوجه اساسی بودن عملیات فاو شد و لشکر گارد ریاست جمهوری را وارد منطقه کرد.

پس از ورود این لشکر به منطقه، نیروهای خودی با اجرای آتش انبوه توپخانه و ادوات به این لشکر هجوم بردند. در این میان، دشمن به منظور پشتیبانی از لشکر گارد در ساعت 05:30 صبح روز 24/11/1364 به حمله شیمیایی مبادرت ورزید؛ اما بمب‌های شیمیایی در میان نیروهای این لشکر فرود آمد و موجب مصدومیت 70 درصد از آنان منجر شد.

در ادامه عملیات، قوای خودی در محور جاده استراتژیک، ام القصر و کارخانه نمک، بر حملات خود شدت بخشیده و توانستند ضمن تصرف نیمی از کارخانه نمک، روی جاده ام القصر نیز خطی به موازات این کارخانه تشکیل دهند. سپس، طی چند شب درگیری متوالی، رزمندگان خودی با درهم شکستن خطوط دشمن موفق شدند در شب هشتم خود را به سه‌راهی کارخانه نمک رسانده و با احداث چند رده خاک‌ریز بلند و آرایش مناسب ضدزره، در پشت آن مستقر شوند.

از روز هشتم به بعد با تشکیل خط مناسب پدافندی، دشمن که خود را به طور کامل بازیافته بود، پاتکهایش را مجدداً آغاز کرد. ابتدا، از جاده فاو - البحار وارد عمل شد که با مقاومت رزمندگان و از دست دادن نفرات و انهدام تجهیزات، عقب نشست. سپس، از جاده استراتژیک، تهاجم خود را روی سه راهی کارخانه نمک متمرکز کرد؛ لیکن بر اثر اجرای آتش شدید خمپاره و توپخانه، با برجای گذاردن تعداد زیادی کشته و زخمی عقب‌نشینی کرد.

در روز یازدهم عملیات، به منظور تکمیل خط پدافندی و تثبیت آن، در سراسر محور ساحلی و میانی آب رها شد و به این ترتیب، دشمن از تلاش مجدد در محورهای یادشده ناامید گردید.